06.06.2014–25.07.2014
Kurator: Włodzimierz Nowaczyk
Wernisaż: 06.06.2014, godz. 19:00
Wystawa czynna pon.-pt. 10:00-18:00
Wystawa powstała we współpracy z Galerią Piekary.
Galerii Piekary
ul. Św. Marcin 80/82
61-809 Poznań
CK Zamek, Dziedziniec Różany
Wystawa Jan Dobkowski. Jestem malarzem abstrakcyjnym w gruncie rzeczy w Galerii Piekary posiada charakter retrospektywny, ilustruje bowiem ponad 30-letni wycinek twórczości Jana Dobkowskiego. Na ekspozycji prezentowany jest zbiór osiemnastu obrazów, powstałych od końca lat siedemdziesiątych do 2010 roku. Zebrane na wystawie obrazy są jednak dalekie od pierwotnego stylu artysty z charakterystycznymi postaciami ludzkimi i erotyczną symboliką. Pokaz prac Jana Dobkowskiego jest z jednej strony, okazją do przyjrzenia się zmianom zachodzącym w twórczości artysty, jak i z drugiej, odnalezienia spoiwa, jakim jest linia, którą Dobkowski opisuje świat. Prace artysty sprawiają wrażenie utkanych z włókien, linii gęsto wypełniających pole obrazowe.
Ciemne i niemal monochromatyczne prace z lat 80., są wspomnieniem okresu stanu wojennego i doświadczenia śmierci, np. Górnikom z 1981 roku. Swobodne linie zapełniają duże, niebiesko-zielone płótna obrazów z cyklu Albo-Albo. Praca z cyklu Himalaje stanowi autorski zapis podróży artysty.
Dobkowski płynnymi pociągnięciami pędzla operuje linią, która zmienia swoją intensywność i grubość. Za pomocą kreski z łatwością snuje opowieść o świecie, relacjach człowieka z naturą, tworząc często dzieła nierealne, niektóre pełne metafor i symboliki, a inne czysto abstrakcyjne. Prace stanowiące część syntetycznego, niemal graficznego, cyklu Księżyc i moja czereśnia, wariacji na jeden temat – rosnącego w ogrodzie artysty drzewa, w którym kreskę określa opozycja czerni i srebrzystej bieli, chronologicznie zamykają ekspozycję.
Jan Dobkowski – malarz, rysownik oraz autor grafik, akcji i instalacji przestrzennych. Mieszka i pracuje w Warszawie.
Urodzony w 1942 roku w Łomży. Po ukończeniu Liceum Plastycznego w Warszawie, w 1962 roku, rozpoczął studia na Wydziale Malarstwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Był uczniem prof. Juliusza Studnickiego i prof. Jana Cybisa, u którego w pracowni obronił dyplom z wyróżnieniem rektorskim (1968 r.).
W 1970 r. został laureatem nagrody Ministra Kultury i Sztuki za upowszechnianie twórczości plastycznej oraz otrzymał złoty medal i nagrodę na sympozjum Złotego Grona w Zielonej Górze. W 1972 uzyskał stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. W 1978 uzyskał nagrodę krytyki artystycznej im. Cypriana Norwida za najlepsza wystawę roku, a w 1994 r. został uhonorowany nagrodą im. Jana Cybisa za całokształt twórczości. W zeszłym roku odznaczony medalem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Dobkowski od początku studiów na warszawskiej ASP, wyraźnie buntował się przeciwko panującym ówcześnie na polskich uczelniach artystycznych tendencjom w sposobie malowania. Pomimo nauki pod okiem wybitnego malarza Jana Cybisa, dalekie były mu wpływy postimpresjonistyczne. Młody artysta tworzył obrazy płaszczyznowe, ograniczone kolorystycznie i tonacyjnie, przedstawiające zarysy postaci i przedmiotów. Z kolei w rysunku, ogromną rolę przywiązywał Dobkowski do czystej i precyzyjnej kreski, czego dowodem jest wykonany poza uczelnianym obiegiem, cykl 65 rysunków erotycznych tuszem oraz cykl linorytów ilustrujących Zwierzyniec Apollinaire’a (1963).
Czwarty rok studiów zaowocował przyjaźnią z Jerzym Zielińskim (Jurrym), który podobnie jak Dobkowski, tworząc własny język malarski, przeciwstawiał się akademickiemu prymowi postimpresjonizmu. Wspólnie stworzyli grupę artystyczną NEO – NEO – NEO (1967-1970), której powstanie ogłosili podczas wystawy obu artystów w warszawskim Klubie Medyków. W swoich pracach odrzucali kolorystyczne tradycje, zaburzali kanony kompozycji i zachowania, nawiązując jednocześnie do estetyki popartu.
Ważnym momentem w karierze twórczej Dobkowskiego był udział w wystawie Secesja-Secesja? w Galerii Współczesnej w Warszawie w 1968 roku. To po jej sukcesie obrazy artysty znalazły się na prestiżowej ekspozycji Polskie malarstwo współczesne. Źródła i poszukiwania w Paryżu, a Guggenheim Museum w Nowym Jorku zakupiło płótno Podwójna dziewczyna. Była to pierwsza praca, która zapoczątkowała cykl charakterystycznych, czerwono-zielonych obrazów Dobkowskiego, a tym samym stała się podstawą wielu kolejnych serii i działań przestrzennych.
Nieustanne rozważania nad barwą oraz głębią koloru wpisane są głęboko w twórczość Jana Dobkowskiego. Pobyt artysty w USA w 1972 roku w ramach stypendium Fundacji Kościuszkowski przyczynił się do eksperymentów z nowym tworzywem, jakim były płyty pleksiglasu oraz inną, syntetyczną kolorystyką. Koleje zmiany w stylu następują ok. połowy lat 70., kiedy to powstają malowane tuszem serię pejzaży oraz ciągu czarno-białych obrazów, takich jak Narodziny smutku (1974). Dalsze rozważania nad linią doprowadzą Dobkowskiego do stworzenia wielu abstrakcyjnych rysunków oraz cyklu Albo-Albo (1981), poświęconego narodzinom jego syna.
Wraz z początkiem lat 80. w pracach Dobkowskiego następuję wyraźna zmiana nastroju, związana przede wszystkim z wprowadzeniem stanu wojennego. W tym czasie dominują ciemne płótna, niekiedy powlekane kolorowymi pasmami lub zarysami postaci, przedmiotów lub symboli politycznych oraz religijnych, jak krzyże czy flaga narodowa. Dzieła artysty nie są wystawiane i zdarzają się przypadki cenzury (Galeria 72 w Chełmie, 1983). Twórczość z tego okresu była często komentarzem do ówczesnych zdarzeń, jak w przypadku tryptyku (Złe przeczucie, Zaduszki i Pogrzeb), poświęconemu zamordowanemu księdzu Jerzemu Popiełuszce czy obraz Górnikom, upamiętniający pacyfikację kopalni „Wujek”, który będzie można zobaczyć na wystawie.
Podróże, poznawanie nowych miejsc i kultur, stały się istotnym impulsem w jego twórczości. Wyprawy, które rozpoczął w połowie lat 80. do Ameryki Południowej czy Afryki, będą bezpośrednią inspiracją do stworzenia takich cyklów, jak malarski Ikar, Ocean czy rysunkowy Genesis. Późniejsze wojaże do Australii i południowej Azji, przyczynią się do powstania ważnych cyklów: Himalaje (2006) oraz Uniwersum (rozpoczęty w 1992). Ten ostatni zawiera ponad 200 prac, głównie akwareli i monumentalnych obrazów, wypełnionych światłem i kolorami.
Wystawa w Galerii Piekary ma na celu ukazanie abstrakcyjnego ładunku prac Jana Dobkowskiego, gdzie najważniejszą rolę pełni starannie poprowadzona linia. Artysta swobodnie kreuje szerokość, długość, barwę czy natężenie kreski, tworząc z nich misterne struktury linearne. Jego prace stanowią osobista podróż przez emocje oraz myśli skupione wokół bycia i roli człowieka w opozycjach natura – kultura. Każdy cykl Dobkowskiego jest odrębną narracją na temat przestrzeni, koloru i światła, z których wyłania się indywidualny styl malarza i rysownika.
